ୱାଶିଂଟନ୍/ଜେରୁଜେଲମ,୧୩/୦୫: ବିଶ୍ୱର ସବୁଠୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରଣନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ଭାବେ ଜଣା ଆମେରିକା-ଇସ୍ରାଏଲ ବନ୍ଧୁତାରେ ଫାଟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜୋ ବାଇଡେନ୍ଙ୍କ ବୟାନ ପରେ ଦୁଇ ଦେଶର ସମ୍ପର୍କରେ ଖଟାପଣ ଆସିଛି । ନିକଟରେ ଏକ ସାକ୍ଷାତକାରରେ ବାଇଡେନ୍ଙ୍କୁ ପ୍ରଶ୍ନ କରାଯାଇଥିଲା ଯେ, ଇସ୍ରାଏଲ ଯଦି ରାଫାରେ ଆକ୍ରମଣ କରେ ତେବେ କ’ଣ ହେବ । ଉତ୍ତରରେ ବାଇଡେନ୍ କହିଥିଲେ, ସେ ଇସ୍ରାଏଲକୁ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଯୋଗାଣ କରିବେ ନାହିଁ । ଯୁଦ୍ଧାସ୍ତ୍ର ଆମେରିକା ଏବଂ ଇସ୍ରାଏଲ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଆଧାର । କିନ୍ତୁ ୪ ଦଶନ୍ଧି ପରେ ଏହା ପ୍ରଥମ ଥର ହୋଇଛି ଯେ ଆମେରିକା ଇସ୍ରାଏଲକୁ ଅସ୍ତ୍ରଯୋଗାଣ ବନ୍ଦ କରିବା ଉପରେ ସିଧାସଳଖ ଚେତାବନୀ ଦେଇଛି, ଯାହା କି ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଫାଟ ସୃଷ୍ଟିର ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ପାଲଟିଛି । ଗାଜାରେ ହମାସ୍ର ମୂଳୋତ୍ପାଟନ କରିବାକୁ ଯାଇ ଇସ୍ରାଏଲର କଠୋର କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଯୋଗୁ ହମାସ୍ ଆତଙ୍କୀଙ୍କ ସମେତ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କ ଦୁର୍ବିସହ ହୋଇଛି । ସାଧାରଣ ଜନତା ଅକାରଣେ ପ୍ରାଣ ହରାଉଛନ୍ତି ଏବଂ ଗାଜାରେ ମାନବୀୟ ସଙ୍କଟ ଗମ୍ଭୀର ହୋଇଛି ।
ଏବେ ରାଫାରେ ଲକ୍ଷାଧିକ ଗାଜାବାସୀ ଶରଣ ନେଇଥିବାବେଳେ ସେଠାରେ ହମାସ୍ ଆତଙ୍କୀ ଲୁଚି ରହିଥିବା କହି ଇସ୍ରାଏଲ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ଯାଉଛି । କିନ୍ତୁ ଏଥିଯୋଗୁ ସୃଷ୍ଟି ହେବାକୁ ଥିବା ମାନବୀୟ ସଙ୍କଟ ଗାଜାସ୍ଥିତିକୁ ଆହୁରି ଜଟିଳ କରିବ । ଏହାକୁ ରୋକିବାକୁ ଏବଂ ଗାଜାବାସୀଙ୍କ ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ବାଇଡେନ ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ନିଜ ଦେଶ ସମେତ ବାହାରୁ ମଧ୍ୟ ଚାପ ପଡ଼ୁଛି । ତେଣୁ ବାଇଡେନ୍ ଆଉ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ନ ଧରି ମଧ୍ୟପ୍ରାଚ୍ୟରେ ସବୁଠୁ ନିକଟତମ ରଣନୀତିକ ସହଯୋଗୀ ଇସ୍ରାଏଲକୁ ପଠାଇବାକୁ ଥିବା ହଜାର ହଜାର କିଲୋର ବୋମା ଯୋଗାଣକୁ ରୋକିଛନ୍ତି । ୧୯୮୦ ଦଶକରେ ଆମେରିକାର ତତ୍କାଳୀନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରୋନାଲ୍ଡ ରେଗାନଙ୍କ ଶାସନ କାଳନରେ ଏପରି ହୋଇଥିଲା । ଏବେ ରାଫାରେ ଇସ୍ରାଏଲ ସେନା ପଶିବା ଆରମ୍ଭ କରିବା ସହ ଆଖପାଖରେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଇସ୍ରାଏଲ ଟ୍ୟାଙ୍କ ମୁତୟନ ହୋଇଛି । ରାଫାରେ ଆକ୍ରମଣ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସେଠାରୁ ୧ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଆଶ୍ରୟସ୍ଥଳୀ ଛାଡ଼ିବାକୁ ଇସ୍ରାଏଲ ଆଦେଶ ଦେଇଛି ।
ଜାତିସଂଘ କହିବା ଅନୁସାରେ, ନିଜ ଘର ଦ୍ୱାର ଛାଡ଼ି ରାଫାରେ ଆଶ୍ରୟ ନେଇଥିବା ଲକ୍ଷାଧିକ ଲୋକଙ୍କୁ ଏବେ ପୁଣି ଅନ୍ୟ ଠିକଣାକୁ ଯିବାକୁ ପଡ଼ୁଛି । ସେମାନେ ଆଶ୍ରୟସ୍ଥଳ, ଖାଦ୍ୟ, ପାନୀୟ, ଚିକିତ୍ସା ଭଳି ଅତି ଜରୁରି ସୁବିଧା ଅଭାବାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି । ଇସ୍ରାଏଲ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବେଞ୍ଜାମିନ୍ ନେତନ୍ୟାହୁ ପୁଣି କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଇସ୍ରାଏଲ ସେନା ପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷମତାରେ ସ୍ଥଳଭାଗରେ ଆକ୍ରମଣ କରିବ । ଏଠାରେ ପ୍ରାୟ ୧୦ ଲକ୍ଷ ପାଲେଷ୍ଟିନୀୟ ଶରଣ ନେଇଛନ୍ତି । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଇସ୍ରାଏଲକୁ ବୋମାଯୋଗାଣ ବନ୍ଦ କରିବା ନେଇ ବାଇଡେନଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତିର ରାଜନୈତିକ ପ୍ରଭାବ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି । ଆମେରିକାର ରିପବ୍ଲିକାନ୍ ପାର୍ଟିର ସାଂସଦମାନେ ଏହାକୁ ବିରୋଧ କରିଛନ୍ତି । ରିପବ୍ଲିକାନ୍ ସିନେଟର ପିଟ୍ ରିକେଟ୍ସ କହିଛନ୍ତି, ବାଇଡେନ୍ଙ୍କ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଚକିତ କଲାଭଳି । ହମାସ ଏକ ଆତଙ୍କବାଦୀ ସଙ୍ଗଠନ । ତେଣୁ ଏହି ମାମଲରେ ଇସ୍ରାଏକୁ ଆମେରିକା ସହଯୋଗ କରିବା କଥା । ବାଇଡେନ୍ଙ୍କ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ତାଙ୍କ ଦୁର୍ବଳତାକୁ ବାହାରେ ପକାଇଛି । ତେବେ ବାଇଡେନ୍ଙ୍କ ଦଳରେ ଏହାକୁ ସ୍ୱାଗତ କରାଯାଇଛି ।
କାହିଁକି ବଦଳିଲେ ବାଇଡେନ୍?
କେତେକ କୂଟନୀତିଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ, ଗାଜାରେ ଇସ୍ରାଏଲ-ହମାସ୍ ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହେବା ଦିନରୁ ହିଁ ବାଇଡେନ ପୃଥକ ବିଚାରଧାରା ମଧ୍ୟରେ ଫସିଛନ୍ତି । ରିପବ୍ଲିକାନ୍ ପାର୍ଟି ଖୋଲାଖୋଲି ଇସ୍ରାଏଲକୁ ସମର୍ଥନ କରୁଥିବାବେଳେ ଶାସକ ଡେମୋକ୍ରାଟିକ ପାର୍ଟି କିନ୍ତୁ ଏ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଭିନ୍ନ ମତ ପ୍ରକାଶ ପାଉଛି । ଅଦ୍ୟାବଧି ଇସ୍ରାଏଲ ଏବଂ ଆମେରିକା ସମ୍ପର୍କକୁ କ୍ଷତି ନ ପହଞ୍ଚାଇବାକୁ ଯାଇ ବାଇଡେନ୍ ସଂଯମତା ରଖିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଇସ୍ରାଏଲ ରାଫାରେ ପଶି ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିବା ପରେ ବାଇଡେନ୍ଙ୍କ ବିଚାର ବଦଳିଯାଇଛି । ରାଫାରେ ଇସ୍ରାଏଲ ଆକ୍ରମଣ କଲେ ଯୁଦ୍ଧ ରୋକିବା ଏବଂ ହମାସ୍ କବଳରେ ବନ୍ଦୀ ଥିବା ଇସ୍ରାଏଲ ନାଗରିକ ଓ ଇସ୍ରାଏଲ ଜେଲରେ ଥିବା ପାଲେଷ୍ଟନୀୟଙ୍କୁ ମୁକୁଳାଇବା ସମ୍ଭାବନା କ୍ଷୀଣ ହୋଇଯିବ ।
ରଣନୀତିକାରଙ୍କ ବିବେଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ଇସ୍ରାଏଲର ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶ ଇଜିପ୍ଟ ସହ ଆମେରିକାର କୌଣସି ପ୍ରକାର ବିବାଦ ଆରମ୍ଭ ନ ହେଉ ବୋଲି ବାଇଡେନ୍ ଚାହୁଁଛନ୍ତି । ସେହିପରି ରାଫାରେ ଆକ୍ରମଣ ହେଲେ ବାଇଡେନ୍ଙ୍କ ପାର୍ଟିରେ ବି ବିଭାଜନର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି । ଆଗକୁ ଆମେରିକାରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନ ଥିବାରୁ ବାଇଡେନ ଏହି ରିସ୍କ ନେବାକୁ ଚାହୁଁନାହାନ୍ତି । ଆମେରିକା ପ୍ରତିବର୍ଷ ଇସ୍ରାଏଲକୁ ୩.୮ ବିଲିୟନ ଡଲାରର ସାମରିକ ସହାୟତା ଦେଇଥାଏ । ନିକଟରେ ଆମେରିକା କଂଗ୍ରେସ ୧୭ ଅରବ ଡଲାରର ଅତିରିକ୍ତ ସହାୟତା ମଧ୍ୟ ମଞ୍ଜୁର କରିଛି ଯେଉଁଥିରେ ଯୁଦ୍ଧାସ୍ତ୍ର ସହ ଡିଫେନ୍ସ ସିଷ୍ଟମ ବି ରହିଛି । ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ ଆମେରିକା ଇସ୍ରାଏଲକୁ ସର୍ବାଧିକ ସାମରିକ ସହାୟତା ଦେଇଥାଏ।